انواع چاپ سنتی
13 آذر 1403چاپ سنتی شامل روش‌ها و تکنیک‌هایی برای انتقال طرح و نقش با استفاده از جوهر و... بر روی سطوحی همچون کاغذ و پارچه است که اغلب با قالب‌های خاص، مهر و قلم موهای آغشته به رنگ انجام می‌شود. امروزه با اینکه چاپ دیجیتال جذابیت خاصی پیدا کرده است، اما روشهای سنتی به دلیل جلوه‌های یونیک و اهمیت تاریخی‌شان همچنان ارزشمند هستند. ما در تیم گرافیک با استفاده از بهترین تجهیزات و امکانات چاپ و تکثیر، امکان سفارش انواع چاپ سنتی و دیجیتال با بالاترین کیفیت، در سریع‌ترین زمان و با کمترین هزینه را در ایران برای همه فراهم کرده‌ایم.
معرفی انواع چاپ سنتی
چاپ سنتی یکی از شاخه‌های هنری خاص محسوب می‌شود. با اینکه بسیاری از روشهای چاپ سنتی با شیوه‌های چاپ دیجیتال مدرن جایگزین شده‌اند، هنوز ارزش فرهنگی و تاریخی قابل توجهی دارند. از انواع چاپ سنتی می‌توانیم شیوه‌های زیر را نام ببریم:
چاپ مستقیم
چاپ مستقیم یکی از انواع چاپ‌های سنتی است که طرح‌های دلخواه مشتری، پس از انتخاب به‌صورت تماس مستقیم رنگ با کاغذ یا پارچه طراحی می‌شوند. چاپ مستقیم بر روی پارچه به وسیله دستگاه نیز امکانپذیر است. چاپ مستقیم یکی از ساده‌ترین روشهای چاپ سنتی به‌حساب می‌آید که مقرون‌به‌صرفه است و طرفداران بسیاری دارد.
چاپ با قالب
چاپ قالبی یکی دیگر از انواع روشهای چاپ سنتی است که طرح و نوشته دلخواه به وسیله قالب یا شابلون‌های طرحدار بر روی سطوح مختلف مانند پارچه، کاغذ و اجسام فیزیکی همچون تکه چوب، فلز، سیلیکون، پلاستیک و... طراحی و سپس رنگ‌آمیزی می‌شود. با توجه به اینکه طرح‌ها و نوشته‌ها در چاپ قالبی با تمام جزئیات طراحی و چاپ می‌شوند، این نوع چاپ بیشتر از سایر روش‌ها زمان می‌برد و هزینه بالاتری دارد.
چاپ با شابلون استنسیل
شابلون استنسیل از مواد نازک و بادوامی مانند پلاستیک یا فلز ساخته می‌شود که قابلیت شستشو دارد. با استفاده از شابلون استنسیل می‌توان طرح‌های ثابتی را روی سطوح مختلف ایجاد و چاپ کرد. شابلون استنسیل امکان انتقال الگو یا طرح با استفاده از قلم‌مو، غلطک یا قوطی اسپری و رنگ روی مواد و سطوحی همچون کاغذ، پارچه، چوب و حتی دیوار را فراهم کرده است. دقت، ظرافت، تطبیق‌پذیری و خلاقیت در چاپ با شابلون استنسیل تضمین می‌شوند.
چاپ باسمه
چاپ باسمه از روشهای چاپ دستی طرح‌های اسلامی و ایرانی بر پارچه است که ایرانیان باستان از آن برای کنده‌کاری طرح‌ها بر روی تکه‌هایی از مس، فلز و چوب استفاده می‌کردند. به این ترتیب که بعد از کنده‌کاری طرح و الگوها، رنگ آمیزی آن‌ها را انجام می‌دادند و سپس با فشردن تکه‌های مس، فلز و چوب کنده‌کاری و رنگ‌آمیزی شده بر روی پارچه، پروسه چاپ را طی می‌کردند. در چاپ باسمه می‌توان از مهرهای ساخته‌شده چندین بار استفاده کرد. کنده‌کاری مهرها نیاز به تجربه و مهارت دارد و انجام آن به افراد مبتدی توصیه نمی‌شود.
چاپ با اسپری رنگ
چاپ طرح با اسپری رنگ از روشهای چاپ سنتی محسوب می‌شود که امروزه نیز محبوبیت خود را حفظ کرده است. چاپ با اسپری رنگ، روشی پویا به‌شمار می‌آید که به هنرمندان و طراحان اجازه می‌دهد تا آثاری خاص و اغلب انتزاعی خلق کنند. با استفاده از یک قوطی اسپری برای پخش رنگ بر روی سطوح مختلف مانند کاغذ، دیوار، پارچه و... می‌توانید به طیف وسیعی از جلوه‌ها، از الگوهای ظریف گرفته تا الگوهای هندسی و جسورانه دست یابید. این روش همه‌کاره در بین هنرمندان خیابانی، گرافیتی‌نویسان و هنرمندان، به‌طور یکسان محبوب است.
چاپ باتیک
باتیک نوعی تکنیک سنتی رن‌گرزی پارچه است که از کلمه اندونزیایی تیک گرفته شده و به معنای نقطه است که می‌توان آن را مترادف نقطه کوبی دانست. در چاپ باتیک طرح مدنظر در قسمت‌های خاصی از پارچه با موم داغ پوشانده می‌شود و این موم از نفوذ رنگ به آن قسمت‌ها جلوگیری می‌کند. پس از رنگ‌آمیزی، هنگامی که موم برداشته می‌شود، قسمت‌های بدون پوشش، رنگ می‌شوند و به این‌ترتیب نقوش زیبا و خاصی ایجاد خواهند شد.
امروزه هنرمندان مدرن باتیک از استنسیل‌ها و قالب‌ها برای ایجاد طرح‌های پیچیده‌تر استفاده می‌کنند. چاپ باتیک اغلب برای چاپ طرح روی لباس، منسوجات خانگی و وسایل تزئینی استفاده می‌شود.
چاپ حرارتی
چاپ حرارتی یکی از روشهای چاپ سنتی است که امروزه به روش دیجیتالی نیز انجام می‌گیرد. در چاپ حرارتی از گرما برای ایجاد تصاویر روی کاغذ و پارچه حساس به حرارت استفاده می‌شود. این روش شامل اعمال گرما به مناطق خاصی از کاغذ و پارچه است که منجر به تغییر رنگ آن‌ها خواهد شد. تصویر به‌دست‌آمده نتیجه مستقیم واکنش شیمیایی ناشی از گرما در سطوح است. درواقع دستگاه چاپ، حرارت را از طریق کاغذ انتقال به کاغذ و پارچه وارد می‌کند. چاپ حرارتی اغلب برای چاپ رسیدها، برچسب‌ها و طرح روی لباس و... استفاده می‌شود. کاغذ و پارچه مورد استفاده برای چاپ حرارتی مستقیم با یک لایه حساس به گرما پوشانده می‌شوند که با قرار گرفتن در معرض گرما تیره خواهد شد. چاپ حرارتی سرعت بالایی دارد و مقرون‌به‌صرفه است.
چاپ برداشت
در چاپ برداشت که نوعی چاپ غیرمستقیم است، از پارچه‌های رنگی استفاده می‌شود. برای چاپ طرح‌ها در این شیوه، قسمتی از پارچه که قرار است طرح یا الگو روی آن چاپ شود، با مواد سفید خاصی پوشانده می‌شود و سپس طرح و رنگ روی آن ایجاد و چاپ خواهد شد.
چاپ دیجیتال
چاپ دیجیتال صنعت چاپ را متحول کرده است و جایگزینی کارآمد برای روشهای چاپ سنتی به‌شمار می‌آید. برخلاف تکنیک‌های سنتی که به صفحات فیزیکی نیاز دارند، چاپ دیجیتال مستقیما تصاویر دیجیتال را با استفاده از فرایند کنترل‌شده از طریق کامپیوتر به انواع زیرلایه‌ها منتقل می‌کند. این فناوری امکان انعطاف‌پذیری، سرعت و سفارشی‌سازی بیشتر در کاربردهای چاپ را فراهم آورده و آن را به انتخابی اولویت‌دار برای بسیاری از صنایع تبدیل کرده است.
جمع‌بندی
روشهای چاپ سنتی که اغلب تحت‌الشعاع فناوری‌های دیجیتال قرار گرفتهاند، همچنان جایگاه ویژهای در دنیای چاپ دارند. از الگوهای پیچیده چاپ روی چوب گرفته تا هنر ظریف لترپرس، این تکنیکها ارتباط ملموسی با گذشته و سطحی از مهارت ارائه میدهند که اغلب در کارایی تولید دیجیتال از بین میرود. هرچند امروزه روشهای چاپ سنتی به‌طور گسترده مورد استفاده قرار نمی‌گیرند، اما همچنان گواهی بر نبوغ و خلاقیت صنعتگران بشری هستند و یادآور زیبایی و ارزش ماندگار کار دستی خواهند بود.
